اسدآباد شهری کوچک در افغانستان و مرکز ولایت کنر است. نام قدیم آن چغانسرای است و بابر از آن به عنوان روستایی در مرز کافرستان نام بردهاست. کسانی که جمالالدین اسدآبادی را افغانی میدانند، او را زادهٔ این روستا میدانند.
در دامنه کوههای منطقه ولایت کنر معادن کرومیت وجود دارد که مکان این معدن در فاصله ۲۰۸ کیلومتری شهر کابل و ۴۸ کیلومتری شهر جلالآباد قرار دارد.[۳]
تقسیمات اداری
اسدآباد، بَرکُنر، خاصکُنر، دانگام، درهپیچ، چپهدره، چوکی، سرکانی، شیگل و شِلتَن، غازیآباد، مَرَوَره، ناری، نَرَنگ، نورگُل، وَتَهپور، مانوگی، گلیگل.
تاریخ
در حدود سال نهم هجری، طلا، نقره، مروارید، عنبر، پشم سفید و انواع جواهر و سنگهای گرانبها در ولایات مرزی افغانستان و هندوستان تجارت میشد و در آن زمان، از افغانستان به سرزمین هند، سه راه بازرگانی وجود داشت که یکی از آنها مسیر کابل و کنر به پیشاور و سواحل دریای هند بود. مسیر غرنی (معروف به گذرگاه هند) دره گومل، بینان قدیم پنجاب؛ و مسیر هرات کویته پاکستان (امروزی) درّه بولان سند، دو مسیر دیگر بودند.[۴]
میر سید علی همدانی معروف به علی ثانی از عارفان سده هشتم هجری که به سرزمینهای گوناگون ازجمله بلخ، بدخشان، کابل و کشمیر سفر کردهبود سرانجام در «عرض راد» در کنر در سال ۷۸۶ درگذشت و بعد از چندی پیکر او را از کنر به ختلان بردند و در کنر در آنجا که پیکر وی بوده مزار ساختهاند. گفتهاند که زادگاه سید جمال الدین افغان در کنار همان مزار است.[۵]
برخی منابع سید جمالالدین اسدآبادی را به سادات کنر منتسب کردهاند. در روزگار سید جمالالدین، کنر دورافتادهترین ولایت شرقی و مرزی افغانستان بوده، زیرا هنوز سرزمین ماورای آن به تصرف حکومت افغانستان درنیامده بود.[۶]
از سادات کنر کسی که در جریانهای سیاسی افغانستان دخالت داشته سید بودهاست که سردار در زمان امارت محمد بهوسیلهٔ او مکتوبی به شاهزاده شاپور پسر [۷]
در زمان حکومت نورمحمد ترهکی مردم نورستان و کنر در تاریخ ۲۰/۷/۱۹۷۸ قیام و با نیروهای دولتی برخورد کردند.[۸]
در سال ۱۹۸۵ میلادی نیروهای شوروی و حکومتی به درههای کنر حمله کردند.[۹] در ۲۰ آوریل ۱۹۹۱ انفجار عظیمی در اسدآباد کنر روی داد که حدود هزار کشته و زخمی بر جای گذاشت.[۱۰]
ولایت کنر اولین استانی بود که طالبان پس از تصرف آن برپایی آنچه از سوی آنها «اولین خلافت اسلامی» نام گرفتهبود را در آن اعلام کردند.[۱۱]
منابع